Dëshmi gjenetike të spastrimit etnik të myslimanëve në Spanjën e shekujve të kaluar

Ann Arbor (Koment i Informuar) – Një studim i historisë gjenetike të Spanjës nga Gonzalo Oteo-Garcia e tjerë, në Genome Biology, konfirmon në mënyrë elokuente historinë e spastrimit të madh etnik të shekullit të shtatëmbëdhjetë të kripto-muslimanëve të mbetur të Spanjës.

Siç shkruan Mar Jonsson në veprën e tij të vitit 2007 “The expulsion of the Moriscos from Spain in 1609–1614: the destruction of an Islamic Periphery,”  (Dëbimi i Moriskove nga Spanja në 1609–1614: shkatërrimi i një Periferie Islamike) në revistën Journal of Global, “Moriskot ishin nominalisht të krishterë pas konvertimeve të detyruara në fillim të shekullit të gjashtëmbëdhjetë, por ata kryesisht i përmbaheshin besimit të tyre stërgjyshor islamik dhe u dëbuan nga Spanja në 1609–1614. Ky ishte një operacion i madh, pasi 300,000 Morisko u dëbuan, shumica e tyre brenda pak muajsh.”

Popullsia spanjolle në vitin 1600 vlerësohet nga historianët në rreth 8.2 milionë, kështu që ky spastrim etnik largoi rreth 3.6% të popullsisë. Kjo do të ishte sikur mbi 12 milionë njerëz të ishin dëbuar nga Shtetet e Bashkuara sot.

MARKETING

Në krahasim, popullsia e kombinuar e Izraelit dhe e Territoreve të Pushtuara Palestineze është afërsisht 15.1 milionë, kështu që nëse qeveria ekstremiste e Kryeministrit Benjamin Netanyahu do të arrinte vërtet të spastronte etnikisht 2.2 milionë palestinezë nga Gaza, kjo do të ishte 14.5% e njerëzve midis Mesdheut dhe Jordanisë. Pra, ajo që ka në mendje kabineti aktual izraelit është 400% më e keqe se ajo që kreu Mbreti Spanjoll Filipi III dhe Papa Pali V në fillim të shekullit të shtatëmbëdhjetë.

Oteo-Garcia dhe kolegët e tij shqyrtuan përbërjen gjenetike të Spanjës bazuar në një numër të vogël mbetjesh mbijetuese në secilën prej katër epokave: 3 persona nga antikiteti i vonë (200 e.s. deri në 700 e.s.), 5 nga epoka mesjetare muslimane e Andaluzisë (Spanja jugore e sunduar nga muslimanët), 2 nga periudha e vonë mesjetare e krishterë dhe 2 nga epoka e Rilindjes së krishterë pas vitit 1600.

Ata zbuluan, mjaft interesante, se në shekujt para fluksit musliman të fillimit të viteve 700, kishte tashmë imigrim arab dhe berber në Spanjë. Gruaja pagane që ata shqyrtuan nga shekulli i katërt kishte një shkallë më të lartë të trashëgimisë së Afrikës së Veriut sesa është e zakonshme në Spanjën e sotme. Pra, ardhja e muslimanëve arabë dhe berberë nën Tarik ibn Zijadin në 711 nuk ishte një fenomen i ri – popullatat kishin qarkulluar nga Afrika e Veriut deri në Iberi për shekuj me radhë. Ajo gjithashtu kishte prejardhje nga Azia Lindore, me shumë mundësi nga grupe sarmatianësh ose alanësh që u drejtuan në perëndim. Nacionalizmi pëlqen të imagjinojë linja gjaku “të pastra”, por sigurisht që kjo është shkencë naziste, dhe në realitet njerëzit u përzien të gjithë.

Nga vitet 700 deri në vitin 1492 kishte shtete muslimane në Spanjën jugore. Shumë spanjollë vendas u konvertuan në Islam dhe u martuan me berberë dhe arabë emigrantë. Pra, të dhënat gjenetike pasqyrojnë një trashëgimi më të lartë të Afrikës së Veriut në këto shekuj deri në veri të Valencias.
Kjo trashëgimi e fortë e Afrikës së Veriut është e dukshme tek individët e mesjetës së vonë nga vitet 1400 dhe 1500, edhe pse katolikët e veriut pushtuan mbretërinë e fundit muslimane të mbetur, të Granadës, në vitin 1492 dhe filluan dëbimet dhe konvertimet e detyruara. Si muslimanët ashtu edhe hebrenjtë vuajtën, dhe shumë hebrenj ikën në Stamboll, ku një komunitet i vogël ladinoshësh mbijeton deri më sot.
Po, muslimanët shpëtuan shumë nga hebrenjtë spanjollë të persekutuar nga katolikët. Në fakt, një nga akuzat e bëra nga katolikët kundër muslimanëve ishte se ata kishin toleruar hebrenjtë në tokën spanjolle.
Por nuk mund t’i shihni efektet e Rekonquista-s së vitit 1492 ose pushtimit të krishterë të Andaluzisë në të dhënat gjenetike.

Qindra mijëra muslimanë zgjodhën të qëndronin nën sundimin katolik. Disa ishin mudejar, muslimanë praktikues nën sundimin e krishterë. Mbretëria e Valencias kishte një pakicë të konsiderueshme personash me trashëgimi muslimane në vitet 1500 dhe bëri disa nga akomodimet e para ligjore për muslimanët që jetonin nën sundimin e krishterë në historinë moderne. Shumica e fuqive të krishtera të asaj kohe thjesht nuk i lejonin hebrenjtë dhe muslimanët të jetonin në tokën e tyre.

Xhamia-Katedralja e Kordobës. Juan Cole, © 2017.

Por me kalimin e kohës, muslimanët u detyruan të paktën të pretendonin se ishin konvertuar në krishterizëm, duke u bërë Moriskozë. Kripto-muslimanët ishin të përhapur gjerësisht. Muslimanët mund të falin pesë lutjet ditore në shtëpi ku askush nuk mund t’i shohë, dhe disa rituale të tjera, si agjërimi i Ramazanit, ndoshta mund të praktikoheshin fshehurazi.

Ekipi i Oteo-Garcia-s zbuloi: “Dy mostrat e mesjetës së vonë (GOG56 dhe GOG57) nga shekulli i katërmbëdhjetë-pesëmbëdhjetë i erës sonë u gjetën nga një varrezë e krishterë që i përkiste famullisë së San Lorenzo-s në qytetin e Valencias. Megjithatë, këta dy individë ende grupohen brenda grupit mesjetar “Berberizues” PCA (Fig. 2A) dy shekuj pas pushtimit të qytetit nga të krishterët. Nivelet e prejardhjes së lidhur me Afrikën e Veriut janë ende të krahasueshme me ato të vëzhguara në periudhën islame”
Pra, trashëgimia arabe dhe berbere mbeti e përfaqësuar fort në atë epokë.

Por më pas, duke filluar nga viti 1609, Filipi III i dëboi moriskot në masë, rreth 300,000 prej tyre. Shumica e tyre shkuan në Afrikën e Veriut.

Në mesin e viteve 1990, mora pjesë në një koncert në Tunizi ku u interpretua muzikë andaluziane – tradita ende mbahet mend dhe kultivohet atje, ku muslimanët spanjollë përfunduan duke u vendosur si refugjatë.

Në kohën kur Oteo-Garcia e tjerë vijnë në “periudhën pas mesjetës”, ata gjejnë një individ me pothuajse asnjë haplotip (sekuenca gjenesh) berber ose arabë. Është vetëm një person, kështu që ata nuk mund të jenë të sigurt nëse mostra është përfaqësuese. Por midis njerëzve modernë në Valencia, ekziston një mungesë relative e ngjashme e trashëgimisë arabe dhe berbere.

Pra, analiza gjenetike mund të jetë dëshmi e Spastrimit të Madh Etnik të njerëzve me trashëgimi muslimane në fillim të viteve 1600.

Megjithatë, Oteo-Garcia dhe kolegët e tij arrijnë në përfundimin se trashëgimia arabe dhe berbere është shumë më e lartë në Amerikën Latine sesa në Valencian bashkëkohore, gjë që tregon se shumë Morisco duhet të kenë dalë në Botën e Re (edhe pse kjo supozohej se ishte kundër ligjit në atë kohë). Ata shkruajnë: “Një pikë e fundit, e theksuar nga mbijetesa e prejardhjes së lidhur me Afrikën e Veriut në përmasa të konsiderueshme deri në shekullin e shtatëmbëdhjetë, është prania e përhapur e një prejardhjeje të tillë në amerikanët e jugut të sotëm”.

Karoline Cook tregon mënyrën se si Morisco-t perceptoheshin nga spanjollët në Botën e Re si të pajisur me aftësi të dobishme artizanale, të tilla saqë ata kërkuan t’i sillnin ato. Disa u sollën si skllevër dhe nuk u kthyen kurrë.

Ironikisht, emigrimi nga tokat osmane dhe më pas Lindja e Mesme moderne në Amerikën Latine nënkuptonte që disa vende atje kanë popullsi të konsiderueshme muslimane sot. Argjentina ka midis gjysmë milioni dhe 900,000, dhe bashkëveprimi me ta e bëri të ndjerin Papa Françeskun një ambasador të marrëdhënieve të mira katolike-muslimane. Numra të ngjashëm jetojnë në Brazil. Sigurisht, ka një numër edhe më të madh arabësh të krishterë në ato toka.

Pra, ja ku e keni. Puna paraprake, e bazuar vetëm në disa individë, ndihmon në plotësimin e historisë së marrëdhënieve të krishtera-muslimane në Iberinë dhe kolonitë iberike. Migrimi arab dhe berber në Iberi nuk filloi me muslimanët. Dhe trashëgimia e Afrikës së Veriut mbeti e fortë pas Rikonkuistës. Ishte Dëbimi i Madh i viteve 1500 që ndryshoi gjithçka, të paktën në Valenci. Vë bast se një studim i disa provincave më jugore do të tregonte më shumë vazhdimësi megjithatë. Pashë një studim të hershëm që zbuloi se 10% e trashëgimisë gjenetike bashkëkohore spanjolle është arabe dhe berbere, në të gjitha aspektet.

Përktheu :
N. Ibrahimi

https://www.zeriislam.com/artikulli.php?id=3462

Burimi:

https://www.juancole.com/2025/05/genetic-cleansing-muslims.html?fbclid=IwY2xjawKhCZRleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFuRDd6c3E5dGo1U3U3dVVLAR4MB5JNIGP3nthEx7vN158HQzTkO8Yty4StVvUibC_RjBGvRsekR55rl5lV7Q_aem_7hfKnyc3JpAOpaUhmUhQHg

MARKETING