Blerja saudite e këtij avioni turk: pse po shqetësohet Izraeli?

Izraelitët janë të shqetësuar për marrëveshjen e shpallur për blerjen e avionëve KAAN midis Turqisë dhe Arabisë Saudite

Arabia Saudite dëshiron të blejë 100 avionë luftarakë të gjeneratës së pestë KAAN nga Turqia, zbuloi këto ditë gazeta turke Milliyet.

Gjenerata e pestë e luftëtarit KAAN u zhvillua nga Industria e Hapësirës Ajrore Turke (TUSAS). KAAN është avioni i parë luftarak i gjeneratës së pestë i prodhuar në Turqi. Ai synon të zëvendësojë flotën aktuale të ushtrisë turke. Avioni është i aftë të luftojë ajër-ajër me armë të gjeneratës së re.

Shefi i Autoritetit të Industrisë së Mbrojtjes Turke, Haluk Gorgun u takua javën e kaluar me ndihmës/ministrin e Mbrojtjes të Arabisë Saudite, Khalid Bin Hussein Al-Bayari, së bashku me komandantin e Forcave Ajrore Mbretërore Saudite, Turki Bin Bandar Al-Saud. Takimi ishte në Stamboll.

Gazeta izraelite Maariv citoi zyrtarë të lartë të kenë thënë se “lëvizja mund të ndryshojë ekuilibrin rajonal të fuqisë dhe të forcojë aleancën sunite”. Ai shtoi se lëvizja e Arabisë Saudite vjen në dritën e refuzimit të SHBA-së për t’i ofruar Mbretërisë avionë të avancuar F-35.

Një studiues izraelit për çështjet turke në Institutin e Jerusalemit për Strategjinë dhe Sigurinë, Shai Eitan Cohen Yenrozhek, tha: “Kjo në fakt tregon se dy vendet sunite po thellojnë marrëdhëniet e tyre, në kundërshtim me të gjitha pritjet se mund të përplasen në Siri”.

Në një intervistë për gazetën hebraike Maariv, Yenrozhek shpjegoi se Turqia dhe Arabia Saudite arritën të kapërcejnë mosmarrëveshjet e tyre që nga viti 2021 duke mbyllur dosjen e gazetarit të vrarë Jamal Khashoggi, gjë që kontribuoi në përmirësimin gradual të marrëdhënieve mes tyre.

Ai shtoi se kjo marrëveshje është dëshmi e zhvillimit të marrëdhënieve më të mira, veçanërisht në një kohë kur pritshmëritë e Izraelit tregojnë se Turqia dhe Arabia Saudite mund të përplasen për shkak të interesave të ndryshme në rajon.

Yenrozhek thekson veçanërisht shqetësimin se me blerjen e avionëve turq, Arabia Saudite do të reduktonte varësinë e saj nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Ai vuri në dukje se diversifikimi i burimeve të saj të armëve mund të lejojë Arabinë Saudite të adoptojë një politikë të jashtme më të pavarur, e cila mund të zvogëlojë dominimin e SHBA-së mbi politikën e jashtme të Mbretërisë.

Yenrozhek është i mendimit se turqit janë “superiorë në industrinë e tyre ushtarake si burim të ardhurash dhe dinë të ofrojnë shërbimin këtu”, duke shtuar se produktet turke, në krahasim me ato amerikane apo izraelite, kanë çmime shumë më të ulëta, gjë që bën që ato të jenë një opsion tërheqës për shumë vende, qoftë në Lindjen e Mesme, Afrikë apo vendet e botës së tretë.

Blerja saudite e këtij avioni turk: pse po shqetësohet Izraeli?

Ky studiues izraelit theksoi gjithashtu se kompania turke Baykar bleu kompaninë vjetër italiane Piaggio, e cila në mënyrë indirekte do t’i lejojë Turqisë të kthehet në prodhimin e pjesëve për F-35. Ai vazhdoi, “Edhe përmes kësaj marrëveshjeje, ata do të jenë në gjendje të furnizojnë përsëri komponentët për projektin F-35, që do të thotë se prodhimi do të jetë në Itali dhe jo në Turqi, por indirekt Turqia është kthyer në prodhimin e pjesëve për F-35”, tha ai.

Kjo frikë e shprehur izraelite është e vetëkuptueshme. Kjo pasi goditja më e madhe që është tentuar t’u jepet muslimanëve në nivel global është futja e armiqësisë mes turqve dhe arabëve, më saktë mes Turqisë dhe Arabisë Saudite, dy polet më të fuqishme të botës islame. Dhe një pajtim apo unitet mes tyre do i jepte botës islame një potencë e fuqi me premisa të jashtëzakonshme këto kohë sfidash globale e trazimesh në Lindjen e Mesme.

Prova e parë po jepet në Siri, ku Saudia është pozicionuar krah qeverisë së re aty, pas së cilës qëndron Turqia. /tesheshi.com/