Shteti i Vatikanit, megjithëse më i vogli në botë, është një nga entitetet ekonomike më të fuqishme dhe të pasura, me një ndërtesë ekonomike të bazuar në shekuj ndikimi, pasuri të paluajtshme dhe flukse globale parash.
Vatikani zotëron mbi 5,000 prona në nivel ndërkombëtar. Shumica e tyre ndodhen në Itali, ndërsa qindra të tjera ndodhen në qytete kryesore të Evropës, si Parisi, Londra, Gjeneva dhe Lozana. Përdorimi i tyre ndryshon: nga rezidencat e klerit, te pronat tregtare me vlerë të lartë dhe madje edhe dyqanet e markave të njohura. Brenda Italisë, një pjesë e madhe e pasurive të paluajtshme përdoren me çmime simbolike ose ofrohen për qëllime fetare, arsimore ose
Megjithatë, ekziston gjithashtu një numër i konsiderueshëm pronash që jepen me qira me kushte tregtare, duke gjeneruar të ardhura të konsiderueshme. Në të njëjtën kohë, një pjesë e pronës përbëhet nga monumente historike dhe kulturore me vlerë të paçmuar që nuk mund të vlerësohen në terma kontabël duke përdorur kritere konvencionale.
Financat e Vatikanit bazohen në katër shtylla kryesore:
Turizmi dhe kultura: Muzetë e Vatikanit, së bashku me Kapelën Sistine, tërheqin miliona vizitorë çdo vit, duke gjeneruar qindra miliona euro. Përveç kësaj, shitjet e suvenireve, monedhave dhe pullave postare rrisin të ardhurat.
Pasuri të paluajtshme dhe investime: Qiratë e pasurive të paluajtshme dhe investimet në produkte financiare (aksione, obligacione, etj.) kanë qenë prej kohësh një burim i fortë i të ardhurave të qëndrueshme. “Banka e Vatikanit” luan gjithashtu një rol të rëndësishëm, duke menaxhuar fondet e dhjetëra institucioneve dhe duke treguar fitimprurje pothuajse çdo vit.
Donacione dhe kontribute: Fushata e njohur globale “Peter’s Pence” mbledh dhjetëra milionë euro çdo vit nga besimtarët. Shumica e këtyre shumave përdoren për të financuar administrimin e Selisë së Shenjtë, dhe një përqindje më e vogël ndahet për qëllime bamirësie. Këtyre u shtohen kontributet nga Kishat Katolike lokale dhe donatorë individualë.
Të ardhura të tjera: Botimet, botimet e koleksionistëve, tarifat e përdoruesve dhe transaksionet financiare brenda Vatikanit gjithashtu kontribuojnë në buxhet.
Por Vatikani ka deficite kronike në buxhetin e tij vjetor, me vitet e fundit që variojnë midis 30 dhe 80 milionë euro. Kriza pandemike ka ulur ndjeshëm të ardhurat nga turizmi dhe muzetë, duke kërkuar përdorimin e rezervave dhe mbështetje më të madhe në donacione. Edhe pse janë bërë shkurtime në shpenzime dhe paga të zyrtarëve të lartë vitet e fundit, deficiti strukturor mbetet.
Deficiti menaxhohet, pjesërisht, duke shitur asetet dhe produktet e investimit. Krijimi i komiteteve të mbështetjes së donacioneve dhe rritja e tarifave të hyrjes në muze janë gjithashtu lëvizje drejt uljes së deficiteve.
Autonomia financiare: Vatikani nuk subvencionohet financiarisht nga asnjë vend. Baza e saj financiare u ndërtua pas marrëveshjeve të vitit 1929 me Italinë, me kompensime të njëpasnjëshme të investuara në portofole dhe pasuri të paluajtshme. Që atëherë, ajo ka ruajtur autonomi të plotë financiare, pa qasje në buxhetet shtetërore ose ndërshtetërore.
Nuk merr pjesë në institucione ose fonde evropiane dhe nuk i ngarkon qytetarët e shteteve të tjera. Përkundrazi, ajo mbështetet ekskluzivisht në burimet e veta, me qëllimin strategjik të qëndrueshmërisë pa varësi nga jashtë.
Imazhi i Vatikanit si një qendër shpirtërore shoqërohet nga ekzistenca e një makine ekonomike me kompleksitet të lartë dhe shkallë të gjerë. Mund të mos ketë ushtri, as prodhim bujqësor apo industrial, por zotëron diçka edhe më të vlefshme: ndikimin ndërkombëtar, besimin e miliona besimtarëve dhe një bazë të mirë-strukturuar asetesh që siguron funksionimin e saj afatgjatë. /tesheshi.com/
